„...aby ludzie poznanie swoje czerpali nie z książek,
ale z nieba i z ziemi, z dębów i buków...”
Jan Amos Komeński
Te słowa stały się inspiracją do zorganizowania wyjazdu na „Zieloną szkołę” do Wielkopolski na Ziemię Pałucką. Są to obszary bardzo atrakcyjne przyrodniczo, a uczniowie wypoczywając zachęcani byli do poznawania piękna ojczystej przyrody i wdrażani do zdobywania doświadczenia w bezpośrednim z nią kontakcie. Powstające w trakcie zajęć sytuacje edukacyjne sprzyjały nauczaniu zintegrowanemu. Zielona szkoła jest szansą na wypoczynek połączony z nauczaniem, daje szansę na przyswojenie wiadomości i umiejętności uwalniającej dziecko od monotonii czterech ścian klasy szkolnej, pozwala na niekonwencjonalne metody wdrażania treści wychowawczych i integrację zespołu klasowego, stwarza możliwość stosowania korelacji, która sprzyja transferowi wiedzy z jednego przedmiotu nauczania do innych, co rozwija i rozbudza twórcze myślenie, czas pracy uczniów w Zielonej szkole nie jest ograniczony, dzięki temu można uwzględnić zróżnicowane tempo uczenia się poszczególnych uczniów, sytuacje, z którymi styka się uczeń bezpośrednio w praktycznym działaniu sprzyjają operatywności jego wiedzy oraz dalszemu rozwojowi jego osobowości, uczeń reprezentuje na wyjeździe nie tylko swoje miasto i szkołę, ale także swoich rodziców.
Zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego program „Zielona Szkoła- Wielkopolska -2014” stworzył uczniom warunki do nabywania i doskonalenia następujących umiejętności: planowania, organizowania i oceniania własnego uczenia się, skutecznego komunikowania się w różnych sytuacjach, efektywnego współdziałania w zespole, rozwiązywania problemów w twórczy sposób, kształcenia umiejętności planowania i obserwacji, planowania, negocjowania i podejmowania decyzji. Najważniejszymi celami edukacyjnymi było: zaznajomienie uczniów z najważniejszymi obiektami i zabytkami regionu Gniezna, Biskupina, Poznania, Puszczykowa, Przyjezierza oraz uświadomienie roli człowieka w działaniach na rzecz ochrony środowiska, rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska naturalnego, zdobycie umiejętności prowadzenia obserwacji w okolicy, nabywanie umiejętności dbania o swoje zdrowie i higienę ciała, partnerskie stosunki między nauczycielem i uczniem.
Program „Zielonej Szkoły” zrealizowany został w dniach 2 – 6 czerwca 2014 r. Objęto nim uczniów klasy III c Szkoły Podstawowej nr 2 w Brzezinach. Realizacji w/w celów sprzyjało miejsce pobytu – ciekawe pod względem turystyczno- krajoznawczym, a przede wszystkim różnorodność zaproponowanych uczestnikom Zielonej Szkoły zajęć rekreacyjno- rozrywkowych i edukacyjno- wychowawczych. Założone w programie cele zostały przetworzone na konkretne działania. Uczestnicy Zielonej Szkoły poznali : Biskupin- zwiedzili osadę słowiańską oraz uczestniczyli w lekcji „Łowiectwo pradziejowe”, podczas której w praktyce na strzelnicy, za pomocą rekonstrukcji łuku i strzał z epoki kamienia każdy uczestnik został przeszkolony z podstaw łucznictwa: pozycja łucznicza, chwyt cięciwy, przygotowanie łuku, zakładanie strzały, podstawy celowania instynktownego, wypuszczenie strzały. Następnie odbyliśmy rejs statkiem po jeziorze Biskupińskim. Z Biskupina do Wenecji przejechaliśmy kolejką wąskotorową, która stanowi niewątpliwą atrakcję turystyczną Pałuk. Kolejnego dnia udaliśmy się do Zaurolandii - Parku dinozaurów. Zaurolandia to park, który spełnia marzenia o podróży w czasie. Na dwudziestu hektarach na wyciągnięcie ręki spotkać można blisko osiemdziesiąt naturalnej wielkości dinozaurów, których historię poznajemy podczas dwukilometrowego spaceru wzdłuż brzegów jeziora Rogowskiego.
Przybyliśmy również do Poznania, jednego z najstarszych i największych miast Polski, stolicy Wielkopolski. Natomiast w Puszczykowie zwiedzaliśmy Muzeum ARKADY FIEDLERA- wybitnego pisarza i podróżnika - wnętrza willi, tajemnicze maski indiańskie, mapy świata z przyczepionymi do niej okładkami książek oraz tajemniczy ogród, a w nim pomniki dawnych kultur, 6-metrowy posąg z Wyspy Wielkanocnej, legendarną Bramę Słońca, Kalendarz Azteków, piramidy Cheopsa, replikę statku Santa Maria.
Pojechaliśmy też do Miasteczka Western Silverado City Bożejewiczki koło Żnina. Jest to kompleks rozrywkowy dla dzieci i dorosłych w klimacie westernowym.
W drodze powrotnej wjechaliśmy do Gniezna- miasta o szczególnym znaczeniu dla Polski. Nie ma chyba bardziej polskiego i bardziej związanego z naszą historią miasta. Tu bywali wszyscy najwięksi królowie, tu odbyły się koronacje, tu spoczywają w sarkofagach władcy. Zwiedziliśmy tylko niektóre najważniejsze zabytki tego miasta. Towarzyszący nam pilot- przewodnik nie tylko zaprezentował zabytki, ale również wprowadził w tematykę dotyczącą ukształtowania terenu, zapoznał z lokalnymi obyczajami i legendami.
Oferując dzieciom każdego dnia bogaty repertuar zajęć chciałam przede wszystkim wdrożyć ich do aktywnego spędzenia czasu. Stąd obok wycieczek i spacerów organizowane były różnorodne zajęcia rekreacyjno- rozrywkowe, zabawy w terenie. Dobór tematów i sposób przekazywania treści miał przede wszystkim wywołać aktywność uczniów, pomóc im w uzupełnieniu wiedzy i doskonaleniu posiadanych umiejętności oraz w rozwijaniu samodzielności myślowej. Program edukacyjny korelował z programem działań wychowawczych. Aranżacja różnorodnych sytuacji wychowawczych służyła przede wszystkim rozwojowi osobowości dzieci. Podczas zajęć wychowawczych uczestnicy mogli podzielić się emocjami, sądami, refleksjami, w trakcie codziennych wieczornych rozmów. Pobyt na „Zielonej szkole” to nie tylko przygody i przyjemności, ale przede wszystkim nauka poza ławką szkolną. Można o niej powiedzieć, że nie jest werbalna, zachowawcza, pamięciowa i mechaniczna, lecz bezpośrednia, naturalna, radosna, zintegrowana, oparta na działaniu, twórczym myśleniu, przeżywaniu. Odbywa się w miłej atmosferze jej uczestników, co czyni ją spontaniczną, przyjemną, żywą, samodzielną, interesującą, łatwiejszą i wcale nie mniej efektywną od nauki szkolnej. Zajęcia pozaszkolne w kontakcie z przyrodą, znajomość praw przyrody, świadomość zagrożeń dla środowiska dają szanse na kształcenie właściwych postaw dzieci wobec przyrody, określonych wartości i postaw zdrowotnych.
Zachęcam nauczycieli do organizowania „Zielonych szkół”. Efekty, jakie osiągamy dzięki nim, są niewspółmierne do efektów pracy w ławce szkolnej i pracy, jaką wykonujemy przy ich organizowaniu. Nie bójmy się „zielonych szkół”- edukacji niekonwencjonalnej.
Zajęcia dydaktyczno- wychowawcze oraz wspólne spędzanie wolnego czasu były doskonałą okazją do integracji całego zespołu, sprzyjały wytwarzaniu korzystnych relacji nauczyciel- uczeń, a wychowawcom dały możliwość głębszego, bardziej wszechstronnego poznania swoich wychowanków, ich zainteresowań, problemów, predyspozycji. Przede wszystkim oderwanie od systemu klasowego umożliwiło nauczycielom- wychowawcom, poznanie uczniów w sytuacjach pozaszkolnych, sprzyjało ich otwartości, budowaniu wzajemnego zaufania.
Program Zielonej Szkoły stwarzał możliwość realizacji tych celów, które trudne byłyby do podjęcia w normalnych, szkolnych warunkach. Był prowokacją do odejścia od schematyzmu, a przede wszystkim sprzyjał temu, co najważniejsze w pracy edukacyjnej – „rozbudzaniu ducha".
